► Khi trẻ đã học xúc thức ăn và giữ thức ăn trong thìa (xem bài tập 98), trẻ sẵn sàng bắt đầu sử dụng thìa để ăn một cách độc lập.

► Khi trẻ dùng thìa học ăn, bạn chuẩn bị những thức ăn trẻ thích và thức ăn đó dễ giữ lại trên thìa như khoai tây nghiền, thạch, kem.

► Bạn đưa cho trẻ cái thìa và để nhẹ bàn tay bạn trên bàn tay trẻ. Hướng dẫn trẻ ấn thìa vào thức ăn và đưa thìa lên từ từ về phía miệng trẻ.

► Sau mỗi thìa bạn khen trẻ đã “ăn giỏi”. Giảm dần sự kiểm soát của bạn trên bàn tay trẻ, trước tiên giảm áp lực bàn tay bạn trên bàn tay trẻ, sau đó bạn cầm cổ tay rồi cánh tay trước, cuối cùng bỏ sự cầm nắm hoàn toàn.

► Lặp lại bài tập với nhiều thức ăn khác nhau cho tới khi bạn đưa cho trẻ cái thìa để trẻ ăn không cần sự trợ giúp.

229. CẦM MUỖNG ĐÚNG CÁCH

1- 2 tuổi

Cảm nhận

• Tự lập, tự ăn (0 - 1 tuổi)
• Vận động tinh, nắm bắt (0 - 1 tuổi)
• Vận động tinh, thao tác (0 - 1 tuổi)
• Xã hội hoá, độc lập (0 - 1 tuổi)

Mục đích

Cải thiện khả năng tự ăn một cách độc lập và ngồi đúng vào bàn.

Mục tiêu

Ăn bằng thìa một cách độc lập và đúng.

Dụng cụ

Thìa.

Tiến trình

► Trong bữa ăn bạn chỉ để những thức ăn mà không dùng được với ngón tay.

► Khi trẻ ngồi vào bàn, bạn đừng đặt liền dĩa trước mặt trẻ.

► Bạn ngồi xuống, nắm bắt sự chú ý của trẻ và nói “Chúng ta dùng thìa để ăn”.

► Bạn cầm thìa của bạn và với cử chỉ quá đáng, ấn từ từ thìa của bạn vào thức ăn và đưa thìa lên miệng của bạn, lặp lại “Chúng ta dùng thìa để ăn”.

► Bây giờ, bạn đặt dĩa trước mặt trẻ, đặt thìa vào tay trẻ và bạn hướng dẫn từng thìa.

► Giảm dần sự kiểm soát của bạn trên bàn tay trẻ cho tới khi trẻ điểu khiển được cái thìa.

► Nếu trẻ thử sử dụng ngón tay của trẻ, bạn dời dĩa của trẻ vào giữa bàn và nói “Không, chúng ta dùng thìa để ăn”. Chỉ lại một lần nữa cách dùng thìa bằng cách ấn từ từ thìa của bạn vào thức ăn và đưa thìa lên miệng của bạn.

► Trả lại cái dĩa cho trẻ và đặt thìa lại vào tay trẻ. Nếu trẻ sử dụng thìa, bạn cười và nói “Con ăn giỏi”.

► Nếu trẻ lại dùng ngón tay, thì bạn lại cất dĩa của trẻ. Mỗi lần trẻ thử sử dụng ngón tay, bạn cất dĩa của trẻ trong một phút, chỉ cho trẻ cách sử dụng thìa và trả lại dĩa cho trẻ và đặt thìa vào tay trẻ.

► Tiến trình này cho trẻ hiểu rằng nếu trẻ muốn ăn trẻ phải dùng thìa. Vậy điều quan trọng là dùng những thức ăn mà trẻ thích.

► Để đạt những kết quả tốt, bạn không nên cho phép trẻ ăn vội trong những bữa ăn khá dài mà trẻ chưa làm chủ công dụng của thìa. Chương trình này phải luôn luôn được áp dụng một cách thích hợp.

► Nếu trong vài trường hợp, ta cho phép trẻ ăn với ngón tay và không được trong những trường hợp khác, trẻ sẽ nản lòng và cảm thấy lúng túng. Vậy bữa ăn toàn vẹn gồm có những thức ăn mà trẻ phải ăn với thìa để cho bài học trở nên hữu hiệu.

230. UỐNG BẰNG TÁCH

1- 2 tuổi

Cảm nhận

• Tự lập, tự ăn (1 - 2 tuổi)
• Vận động tinh, nắm bắt (1 - 2 tuổi)
• Vận động tinh, thao tác (1 - 2 tuổi)

Mục đích

Phát triển khả năng tự ăn một cách độc lập.

Mục tiêu

Uống bằng tách được cầm với hai tay không đổ.

Dụng cụ

Tách không bể.

Tiến trình

► Cho trẻ ngồi vào bàn và bạn ngồi đối diện với trẻ. Bạn cho trẻ cái tách và để cho trẻ chơi với cái tách trong vài giây để trẻ làm quen cách cầm tách. Sau đó bạn cầm cái tách và chỉ cho trẻ cách cầm tách bằng hai bàn tay.

► Bạn đặt bàn tay trẻ xung quanh cái tách vào đúng vị trí và khen trẻ. Bạn đưa tách từ từ lên miệng bạn và sau đó để tách lại trên bàn. Rồi bạn đưa tách từ từ lên miệng trẻ và để tách lại trên bàn.

► Khi trẻ bắt đầu cảm thấy thoải mái lúc cầm tách, bạn đổ vào tách một số lượng rất ít chất lỏng. Từ bàn tay bạn cầm chắc tay trẻ trên tách, bạn đưa từ từ tách lên miệng bạn. Bạn nói “uống” và nghiêng nhẹ cái tách để uống một ngụm chất lỏng. Sau đó bạn để tách trên bàn.

► Bạn đưa từ từ cái tách lên môi trẻ và nói “uống”. Bạn nghiêng nhẹ cái tách để cho số lượng nhỏ chất lỏng chảy lên môi trẻ. Nếu đó là chất lỏng mà trẻ thích, trẻ sẽ mở miệng để uống. Bạn để từ từ tách trên bàn. Bạn gỡ bàn tay trẻ khỏi tách và nói “uống ngon”.

► Khi trẻ bắt đầu cảm thấy thoải mái lúc uống bằng tách với sự trợ giúp của bạn, bạn loại giai đoạn mà bạn đưa tách lên môi bạn.

► Bạn giảm dần sự kiểm soát của bạn vào bàn tay trẻ, lúc đầu để trẻ tự đặt tách trên bàn, sau đó để trẻ uống một mình, và sau cùng để trẻ cầm tách và làm bài tập một mình.

► Lúc đầu bài tập, trẻ sẽ làm đổ. Bạn đừng để ý. Tất cả các bực mình mà bạn biểu lộ sẽ rõ rệt đối với trẻ. Trong lúc làm bài tập, bạn đừng ngưng lại để lau chùi những gì đã đổ. Trẻ cần sự liên tục để đạt được thói quen.

231. TỰ CỞI QUẦN ÁO: TẤT

1- 2 tuổi

Cảm nhận

• Tự lập, tự mặc quần áo (1 - 2 tuổi)
• Vận động tinh, thao tác (1 - 2 tuổi)

Mục đích

Tự cởi quần áo một cách độc lập.

Mục tiêu

Cởi tất không trợ giúp.

Dụng cụ

Tất lớn, chai hoặc hũ được đậy kín.

Tiến trình

► Bạn bắt đầu sử dụng chiếc tất lớn đàn ông và một cái hũ hoặc một cái chai có thể đậy lại (tốt nhất bằng nhựa). Bạn bảo đảm rằng trẻ quan sát bạn và bạn bỏ bánh kẹo vào trong chai như là một hột đậu phọng hoặc viên kẹo, đậy nắp lỏng lẻo. Sau đó kéo chiếc tất ở phía trên hũ (xem bài tập 103).

► Bạn cầm bàn tay trẻ và giúp trẻ kéo chiếc tất ra khỏi chai. Sau đó giúp trẻ tìm sự ngạc nhiên.

► Lặp lại bài tập này nhiều lần cho tới khi trẻ có thể kéo tất không cần sự trợ giúp.

► Khi trẻ có thể kéo tất không khó khăn, bạn xỏ chiếc tất đó vào bàn chân trẻ một cách lỏng lẻo (đảm bảo là trẻ ngồi thăng bằng), đặt phần còn lại trên chiếc tất để trẻ có thể cầm đầu tất một cách dễ dàng và kéo ra.

► Lặp lại bài tập này nhiều lần với chiếc tất thật lớn trước khi qua đôi tất của trẻ.

► Bắt đầu bảo trẻ kéo chiếc tất của trẻ ra khỏi chai, sau đó xỏ chiếc tất vào những ngón chân của trẻ và bảo trẻ tập kéo tất ra.

► Bạn kéo tất từ từ sâu hơn vào bàn chân trẻ và chỉ giúp trẻ trong trường hợp cần thiết nhưng đừng để trẻ chán nản.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được trích ra từ cuốn sách "Teaching Activities for Autistic Children: Individualized Assessment and Treatment for Autistic and Developmentally Disabled Children" của tác giả Eric Schopler và Margaret Lansing, Leslie Waters hiệu đính, được chuyển ngữ tiếng Việt từ tiếng Pháp bởi cô Trần Thị Khấn, cô Nguyễn Thị Khước và BS. Phạm Ngọc Khanh hiệu đính.

Nguồn tin: Eric Schopler

Từ khóa: tự kỷ, những hoạt động dạy trẻ tự kỷ, dạy trẻ tự kỷ, dạy trẻ tự kỷ tự lập, dạy trẻ 1-2 tuổi tự lập

Xem thêm các tin khác

[Dạy trẻ tự kỷ] Tự lập (1-2 tuổi)

MỤC LỤC

228. ĂN BẰNG MUỖNG

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

229. CẦM MUỖNG ĐÚNG CÁCH

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

230. UỐNG BẰNG TÁCH

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

231. TỰ CỞI QUẦN ÁO: TẤT

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

Nguồn tài liệu

Xem thêm các tin khác

5 bước để nhận ra điểm mạnh ở trẻ

Các loại điểm mạnh ở trẻ em

Cách khen ngợi giúp xây dựng lòng tự trọng cho trẻ em

LÂM ĐỒNG

ĐỨC TRỌNG

SGF GLOBAL