[Dạy trẻ tự kỷ] Bắt chước (2-3 tuổi)

Tiến trình

► Như chúng ta biết trẻ thích xâu hạt, ta sử dụng tài năng này để làm việc trên kỹ năng khác. Đưa cho trẻ sợi dây và một hạt chuỗi, để trẻ xâu hạt này. Với những hạt chuỗi kế tiếp, bạn yêu cầu trẻ vỗ tay bắt chước bạn trước khi bạn đưa hạt chuỗi cho trẻ. Lúc đầu bạn phải vỗ tay và sau đó giúp trẻ bằng cách hướng dẫn bàn tay trẻ.

► Khi trẻ quen bắt chước cách vỗ tay của bạn để nhận lấy một hạt chuỗi, bạn thay đổi cử động bắt chước vỗ vào bàn hoặc đập vào lòng bàn tay.

► Khi sử dụng những hạt chuỗi để kích thích, bạn lôi cuốn trẻ quan sát bạn và làm điều cần thiết để nhận/ lĩnh một hạt khác.

Tiến trình

► Bạn chia đất sét ra 4 phần bằng nhau. Bạn đặt 4 phần đó một bên bàn mà trẻ có thể nhìn thấy chúng rõ. Sau đó bạn cho trẻ một miếng và bạn giữ một miếng cho bạn. Bạn kiểm tra xem trẻ có quan sát bạn và bạn lăn dài miếng đất sét để làm thành con giun.

► Khi bạn lăn dài miếng đất sét của bạn, bạn nói “Con nhìn này, tới phiên con làm”. Nếu trẻ không bắt chước bạn hoặc trẻ không làm cử động lăn, bạn dùng bàn tay kia của bạn để giúp trẻ cử động.

► Khi trẻ bắt đầu tự lăn đất sét, bạn thưởng trẻ và đặt 2 miếng đất sét đã dùng để bên kia bàn.

► Lặp lại tiến trình với 2 miếng đất sét khác, nhưng lần này cho trẻ bắt chước cử động của bạn khi bạn làm dẹp miếng đất sét của bạn như một bánh kếp.

► Sau khi trẻ bắt chước, bạn đặt 2 miếng đất sét dẹp vào chỗ “đã xong” và bài tập đã được hoàn tất.

► Bạn lặp lại hoạt động nhiều lần cho tới khi trẻ khéo léo hơn, bạn sử dụng nhiều miếng đất sét và bạn xen kẽ 2 động tác.

Tiến trình

► Bạn ngồi đối diện với trẻ và kiểm tra xem trẻ có quan sát bạn. Bạn lấy mỗi tay sờ vào một phần khác nhau của thân thể bạn, ví dụ một tay để trên đầu, một tay để lên bụng. Bạn làm chuẩn động tác để bạn an tâm trẻ nhìn rõ ràng những gì bạn làm. Bạn làm cho trẻ hiểu để bắt chước bạn. Bạn nói “tới phiên con”và bạn lặp lại động tác.

► Bạn duy trì tư thế để trẻ luôn luôn có mẫu để bắt chước.

► Nếu trẻ không cố gắng để bắt chước, bạn đặt tay trẻ theo vị trí. Nếu trẻ bắt chước nhưng còn khó khăn để làm hai cử chỉ, bạn lặp lại động tác và nhấn mạnh nhiều hơn và bạn nói “cái đầu và cái bụng”.

► Những động tác khác có thể phối hợp là:

a) mũi và tai,

b) tóc và miệng,

c) tai và bụng,

d) đầu và mũi.

Tiến trình

► Bạn ngồi đối diện với trẻ và nói “Con làm giống cô”

► Bạn làm những động tác sau đây và cho trẻ bắt chước bạn:

a) Mở và đóng miệng bằng cách đánh hai hàm răng mỗi lần.

b) Giữ đầu bất động và di chuyển hàm sang bên phải và trái. Trẻ có thể cần sự giúp đỡ và bạn giúp trẻ di chuyển hàm.

c) Bạn làm cử động nhai và hướng dẫn trẻ bắt chước bạn.

d) Le lưỡi ra và thụt lưỡi vào, le lưỡi ra và di chuyển lưỡi từ bên này qua bên kia.

► Để thưởng trẻ về sự bắt chước tốt, bạn đưa cho trẻ thức ăn khó nhai nhưng thú vị. Phần thưởng có thể là cà rốt, kẹo cao su, mứt trái cây.

Tiến trình

► Bạn ngồi vào bàn đối diện với trẻ, 4 đồ vật được đặt một bên bàn.

► Lấy 1 trong những đồ vật đó (bảo đảm là trẻ quan sát bạn) và chỉ cho trẻ cách sử dụng đồ vật.

► Rồi làm cho trẻ bắt chước cử động của bạn bằng cách giúp trẻ nếu thấy cần.

► Đặt đồ vật lại và lặp lại tiến trình với vật thứ hai.

► Sử dụng một đồ vật với những cách khác nhau và để ý đến những gì mà trẻ sao chép lại cử chỉ của bạn vừa làm (không làm cử chỉ mà bạn làm trước với cùng một đồ vật. Bạn cũng có thể sử dụng cùng một đồ vật liên tiếp 2 lần với cách sử dụng khác nhau; nhưng mỗi lần như thế, bạn đừng quên để đồ vật lại cùng với đồ khác dù bạn có ý lấy lại đồ vật đó).

Ví dụ thường ngày:

a) Tâng bóng.

b) Dùng thìa gõ vào cái lọ.

c) Lăn bóng

d) Đập dẹp đất sét.

Tiến trình

► Bạn ngồi vào bàn với trẻ, trên giường hoặc cách nào khác thoải mái với trẻ.

► Đưa cho trẻ một bộ của từng đồ vật mà bạn sử dụng kể cả búp bê nữa, và bộ kia bạn giữ cho bạn.

► Bạn lấy búp bê của bạn, và đặt nó trước mặt bạn.

► Ra hiệu cho trẻ làm giống bạn. Bạn chỉ giúp trẻ khi trẻ có vẻ lúng túng.

► Đặt búp bê vào trong một hộp nhỏ và quấn búp bê bằng khăn lau tay để làm một cái giường.

► Giúp trẻ làm giống như vậy với búp bê của trẻ.

► Lặp lại tiến trình đó bằng cách sử dụng vải để lau mũi cho búp bê, thìa để cho búp bê ăn và tách để cho búp bê uống.

Tiến trình

► Cho trẻ ngồi vào bàn, đối diện với bạn, đặt 5 đồ chơi thú vật hoặc 5 hình thú vật một bên.

► Cầm một trong những thú vật hoặc một trong những hình ảnh và chỉ cho trẻ.

► Bạn làm tiếng động phù hợp với thú vật đó (sau khi kiểm tra xem trẻ có quan sát miệng của bạn không).

► Phóng đại âm thanh và làm cử động miệng rõ ràng và phân biệt.

► Cầm tay trẻ và cho trẻ sờ vào miệng bạn khi bạn lặp lại âm thanh này.

► Đưa thú vật cho trẻ và động viên trẻ bắt chước tiếng động.

► Khen trẻ khi trẻ thử bắt chước và giúp trẻ làm những cử động miệng.

► Bạn tiếp tục làm tiếng động để trẻ