2 hộp kích cỡ trung bình, nhóm có 4 đồ vật nhỏ mà 3 trong số đó có chức năng hoặc đặc thù tương tự (ví dụ táo, chuối, cam và xe tải).

Tiến trình

► Bạn ngồi vào bàn với trẻ, đặt 4 đồ vật trước trẻ, chỉ cho trẻ làm thế nào để tìm ra một đồ vật để không đúng vị trí của nó giữa các đồ vật khác. Ví dụ để một trái táo, một trái chuối, một xe tải đồ chơi và một quả cam trước mặt trẻ. Bạn hỏi “cái gì không ở vị trí của nó?”. Bạn đảm bảo là trẻ quan sát bạn và bạn chỉ từng đồ vật riêng lẽ và nói “trái táo để ăn” “trái chuối để ăn” “trái cam để ăn” “xe tải không phải để ăn”. Nếu cần bạn làm điệu bộ ăn với trái cây để chỉ cho trẻ xe tải thì khác.

► Bạn để trái cây trong một hộp và xe tải trong một hộp khác và nói “xe tải không phải để ăn ; không đúng vị trí của nó”.

► Sau khi đã làm mẫu cho trẻ bài tập này, bạn lặp lại tiến trình với 4 đồ vật khác. Ví dụ bạn đặt một bánh quy, bánh mì khô, một miếng sôcôla và một quyển sách trên bàn. Bạn hỏi trẻ “cái gì không ở vị trí của nó?”.

► Nếu trẻ không chỉ quyển sách không đúng vị trí của nó hoặc trẻ chỉ quyển sách hoặc trẻ đưa quyển sách cho bạn, bạn quan sát lại với trẻ mỗi đồ vật. Bạn chỉ mỗi đồ vật và nói “bánh quy để ăn”, “sách không phải để ăn” “sôcôla để ăn” “bánh mì khô để ăn” rồi hỏi lại trẻ “cái gì không ở vị trí của nó?”. Bảo trẻ đưa đồ vật không đúng loại và bỏ nó vào hộp. Và bảo trẻ để thức ăn vào hộp khác.

► Bạn cố gắng làm việc mỗi lần một loại với nhiều đồ vật khác nhau. Những loại khác có thể bao gồm quần áo, đồ chơi, dụng cụ vẽ. Cố gắng sử dụng những đồ vật mà trẻ nhận ra cho tới khi trẻ quen bài tập này.

Screenshot 2023 04 21 at 20 46 26 — Cơ cấu bài tập dạy các loại

185. SẮP XẾP HÌNH ẢNH THEO THỨ TỰ THỜI GIAN - I

4- 5 tuổi

Cảm nhận

• Kỹ năng nhận thức, sắp xếp theo thứ tự thời gian (4 - 5 tuổi)
• Kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ thụ cảm (4 - 5 tuổi)

Mục đích

Học sự liên tục thời gian và cải thiện sự hiểu biết những thói quen thường ngày.

Mục tiêu

Sắp xếp 3 hình ảnh chỉ những hoạt động thường ngày theo thứ tự trong đó các hoạt động này được thực hiện trong ngày.

Dụng cụ

Hình ảnh (được cắt hoặc được vẽ) của trẻ thực hiện những hoạt động thường ngày, như thức dậy, đi học, ăn tối hoặc đi ngủ.

Tiến trình

► Chỉ những hình ảnh đặt theo thứ tự trong đó thứ tự những hoạt động được thực hiện theo thói quen trong ngày. Bạn nói “con nhìn, trước tiên con thức dậy” và chỉ cho trẻ hình ảnh tương ứng. Rồi bạn chỉ cho trẻ hình ảnh một người ăn sáng và nói “rồi con ăn sáng”. Cuối cùng bạn chỉ cho trẻ hình ảnh ngưới đi tới trường và nói “rồi con đi tới trường”.

► Khi bạn chắc chắn là trẻ đã nhìn 3 hình ảnh, bạn trộn lẫn những hình ảnh và đặt chúng trên bàn. Bạn nói “con nhìn, cái gì đi trước tiên?”. Bảo trẻ chỉ hình ảnh đúng bằng cách chỉ hoặc đưa cho bạn hình ảnh đó.

► Khi trẻ chỉ hình đúng, bạn nói “đúng rồi, trước tiên con thức dậy”.

► Lặp lại tiến trình đó với 2 hình khác bằng cách hỏi “con làm gì sau đó?”. Nếu trẻ đưa cho bạn hình không đúng, bạn chỉ cho trẻ những hình ảnh nối tiếp đúng theo thứ tự và giải thích.

► Bạn bắt đầu chỉ 3 hình và tăng số lượng hình khi trẻ thành thạo (chú ý hình ảnh phải rỏ và tượng trưng những hoạt động thường ngày mà trẻ biết)

Screenshot 2023 04 21 at 20 48 25 — Một loạt hình ảnh nối tiếp nhau: thức dậy

186. GHÉP NHỮNG PHẦN THÂN THỂ

4- 5 tuổi

Cảm nhận

• Kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ thụ cảm (4 - 5 tuổi)
• Phối hợp mắt, bàn tay tự chủ (3 - 4 tuổi)
• Khả năng bằng lời, từ vựng (3 - 4 tuổi)

Mục đích

Cải thiện sự hiểu biết những khái niệm về thân thể.

Mục tiêu

Ghép đúng những phần thân thể.

Dụng cụ

Giấy màu, kéo, bìa cứng.

Tiến trình

► Bạn cắt những miếng giấy tô màu có hình dạng các phần khác nhau của thân thể. Lúc đầu bạn chỉ sử dụng 3 miếng tượng trưng cho đầu, thân và chân. Sau này khi trẻ khéo léo hơn, bạn thêm những phần mặt, bàn tay, bàn chân, v,v...

► Bạn nắm sự chú ý của trẻ và chỉ cho trẻ làm thế nào để phối hợp đúng những miếng hình dạng thân thể trên giấy cứng. Nêu tên mỗi phần khi bạn đưa phần đó gần đến.

► Bạn tháo gỡ hình ảnh đó ra và cho trẻ lắp ghép lại hình ảnh đó lần thứ hai.

► Giúp trẻ phối hợp 2 miếng đầu, rồi đưa cho trẻ miếng thứ ba và nói “con gắn miếng đó vào”.

► Nếu trẻ chưa sẵn sàng để miếng đó hoặc trẻ đặt không đúng, bạn hướng dẫn bàn tay trẻ về vị trí đúng.

► Lặp lại tiến trình này cho tới khi trẻ có thể tự xếp 3 phần vào đúng vị trí.

► Khi trẻ có khả năng làm xong hình ghép 3 mảnh không trợ giúp, bạn thêm dần nhiều phần thân thể hơn (chú ý nêu tên gọi mỗi phần thân thể khi trẻ đặt vào vị trí). Trẻ cần một thời gian để học tên gọi nhưng trẻ phải quen nghe những tên đó.

Screenshot 2023 04 21 at 20 50 56 — Cắt hình người để ráp lại

187. TRÁI NGHĨA CỦA TÍNH TỪ

4- 5 tuổi

Cảm nhận

• Kỹ năng nhận thức, ngôn ngữ thụ cảm (4 - 5 tuổi)
• Kỹ năng nhận thức, sắp xếp cùng loại (2 - tuổi)
• Kỹ năng nhận thức, đọc (4 - 5 tuổi)

Mục đích

Cải thiện sự hiểu biết tính từ liên quan đến những kích thích không thấy và nhận biết những trái nghĩa.

Mục tiêu

Nhóm những thức ăn khác nhau tùy theo vị “ngọt” hoặc “chua”.

Dụng cụ

Những thức ăn ngọt khác nhau (ví dụ sôcôla, bánh bít-quy, nước ngọt limônát) và chua khác nhau (ví dụ chanh nhỏ, chanh to), giấy, bút phớt nét to.

Tiến trình

► Bạn chuẩn bị những giấy nhãn được ghi “ngọt” và “chua” và dán những giấy nhãn đó trên bàn. Đưa giấy nhãn đó cho trẻ và lặp lại các từ đó cho trẻ 3 hoặc 4 lần (bạn giữ những thức ăn trên đầu gối hoặc trong hộp để trẻ không lo ra).

► Bạn đưa thức ăn cho trẻ từng cái một. Khi trẻ đã nếm một thức ăn, bạn hỏi trẻ xem là chua hay ngọt. Bạn nói “ngọt” và bạn để một miếng giống thức ăn trên bàn sau giấy nhãn đúng.

► Hướng sự chú ý của trẻ về phía giấy nhãn và miếng thức ăn và bạn lặp lại “ngọt”.

► Lặp lại tiến trình này với những thức ăn khác, nhưng bạn nhờ trẻ đặt miếng thức ăn tương ứng vào giấy nhãn đúng.

► Khi tất cả những thức ăn được đặt vào bên phù hợp, bạn hỏi trẻ muốn thức ăn chua hay ngọt. (Bạn đừng để trẻ đưa tay về phía đồ vật trước khi trẻ nêu sự chọn lựa hoặc bằng cách chỉ một bên nào đó hoặc bằng cách đưa giấy nhãn lại gần)

► Giảm dần sự trợ giúp của bạn. Bạn đưa cho trẻ một thức ăn và bạn chỉ cho trẻ một thức ăn tương ứng. Bạn bảo trẻ chỉ bên nào phải để thức ăn đó.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được trích ra từ cuốn sách "Teaching Activities for Autistic Children: Individualized Assessment and Treatment for Autistic and Developmentally Disabled Children" của tác giả Eric Schopler và Margaret Lansing, Leslie Waters hiệu đính, được chuyển ngữ tiếng Việt từ tiếng Pháp bởi cô Trần Thị Khấn, cô Nguyễn Thị Khước và BS. Phạm Ngọc Khanh hiệu đính.

Nguồn tin: Eric Schopler

Từ khóa: tự kỷ, những hoạt động dạy trẻ tự kỷ, dạy trẻ tự kỷ, dạy trẻ tự kỷ kỹ năng nhận thức, dạy trẻ 4-5 tuổi kỹ năng nhận thức

Xem thêm các tin khác

[Dạy trẻ tự kỷ] Kỹ năng nhận thức (4-5 tuổi)

MỤC LỤC

184. CÁI GÌ KHÔNG ĐÚNG CHỖ CỦA NÓ?

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

185. SẮP XẾP HÌNH ẢNH THEO THỨ TỰ THỜI GIAN - I

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

186. GHÉP NHỮNG PHẦN THÂN THỂ

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

187. TRÁI NGHĨA CỦA TÍNH TỪ

Cảm nhận

Mục đích

Mục tiêu

Dụng cụ

Tiến trình

Nguồn tài liệu

Xem thêm các tin khác

5 bước để nhận ra điểm mạnh ở trẻ

Các loại điểm mạnh ở trẻ em

Cách khen ngợi giúp xây dựng lòng tự trọng cho trẻ em

LÂM ĐỒNG

ĐỨC TRỌNG

SGF GLOBAL