Dạy trẻ 4 kỹ năng giúp trẻ kết bạn

 

Một số trẻ phát triển kỹ năng kết bạn một cách tự nhiên từ khi còn nhỏ. Những trẻ khác cần nhiều thời gian hơn. Ngoài ra, một số trẻ gặp khó khăn đặc biệt khiến việc kết bạn và duy trì tình bạn trở nên khó khăn hơn.

Những khó khăn này bao gồm:

► Tăng động

► Lo âu

► Hành động bốc đồng

► Khó tập trung

► Khó khăn trong giao tiếp xã hội

► Ngôn ngữ phát triển chậm

Dưới đây là bốn nhóm kỹ năng quan trọng để kết bạn và cách giúp trẻ rèn luyện chúng.

1. Bắt đầu cuộc trò chuyện

Bắt đầu một cuộc trò chuyện có vẻ đơn giản, nhưng thực tế lại cần nhiều kỹ năng:

► Trẻ có biết cách tham gia vào một cuộc trò chuyện nhóm không?

► Trẻ có thể nghĩ ra những chủ đề phù hợp để nói chuyện với bạn bè không?

► Trẻ có nhận ra thời điểm thích hợp để bắt đầu một cuộc trò chuyện không?

Mỗi trẻ sẽ gặp khó khăn theo những cách khác nhau. Chẳng hạn, nếu trẻ có tính bốc đồng, trẻ có thể lao vào cuộc trò chuyện mà không có lời chào. Nếu trẻ không nhạy bén với các tình huống xã hội, trẻ có thể nói điều gì đó không phù hợp.

Cách giúp trẻ rèn luyện kỹ năng này

Hướng dẫn trẻ những câu chào hỏi cơ bản, chẳng hạn như:

► Với người quen: "Chào bạn! Hôm nay thế nào?"

► Với người lạ: "Chào bạn, mình là Minh. Mình học lớp cô Lan."

Thực hành cùng trẻ tại nhà bằng cách đóng vai các tình huống trò chuyện.

Khi trẻ áp dụng tốt kỹ năng này ở trường, hãy khen ngợi trẻ một cách cụ thể.

2. Nhận biết tín hiệu xã hội

Tín hiệu xã hội là cách con người giao tiếp mà không cần dùng lời nói. Trẻ có thể quan sát ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm khuôn mặt, giọng điệu để hiểu đối phương. Những tín hiệu này giúp trẻ nhận ra khi nào nên dừng nói, đổi chủ đề hoặc giữ khoảng cách với người khác.

Nhưng nếu trẻ gặp khó khăn trong ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội, trẻ có thể không nhận ra các tín hiệu này. Chẳng hạn, trẻ có thể không hiểu khi nào một người không còn hứng thú với cuộc trò chuyện nữa.

Cách giúp trẻ rèn luyện kỹ năng này

Chỉ cho trẻ thấy các tín hiệu phi ngôn ngữ khi ai đó muốn kết thúc cuộc trò chuyện, như:

► Nhìn đồng hồ

► Quay người đi hướng khác

► Ngáp

► Dạy trẻ nhận diện các tín hiệu bằng lời nói, như:

► Không trả lời câu hỏi

► Nói "Mình phải đi rồi nhé!"

3. Tuân theo quy tắc xã hội

Tuân theo quy tắc xã hội là yếu tố quan trọng để trẻ kết bạn. Chẳng hạn, trẻ cần biết cách:

► Luân phiên nói chuyện thay vì nói lấn át người khác

► Lắng nghe và phản hồi khi bạn bè chia sẻ

► Xin lỗi khi vô tình đụng phải bạn

► Thể hiện sự quan tâm khi người khác đang nói

Một số trẻ có thể không nhận ra khi nào mình đang nói quá nhiều hoặc không biết cách thể hiện sự quan tâm đến câu chuyện của người khác.

Cách giúp trẻ rèn luyện kỹ năng này

Hướng dẫn trẻ cách đặt câu hỏi để thể hiện sự quan tâm, chẳng hạn như:

► "Thật thú vị! Sau đó chuyện gì xảy ra nữa?"

► "Bạn đã làm gì để giải quyết tình huống đó?"

Cho trẻ thực hành bằng cách đóng vai những tình huống khác nhau. Điều này giúp trẻ rèn luyện kỹ năng giữ chủ đề và tập trung trong các cuộc trò chuyện.

4. Lắng nghe người khác

Lắng nghe là một phần quan trọng trong giao tiếp và xây dựng tình bạn. Nếu trẻ thường xuyên ngắt lời hoặc nói không ngừng, trẻ có thể làm bạn bè cảm thấy khó chịu.

Để biết cách lắng nghe, trẻ cần học cách:

► Dừng việc mình đang làm (bao gồm cả việc nói chuyện)

► Tập trung vào người đang nói

► Nhận ra khi nào là thời điểm phù hợp để trả lời

Một số trẻ có thể hiểu bản năng cách lắng nghe, trong khi những trẻ khác cần rèn luyện nhiều hơn để nhận diện tín hiệu xã hội và quy tắc hội thoại.

Cách giúp trẻ rèn luyện kỹ năng này

Sử dụng tín hiệu nhắc nhở khi trẻ nói quá nhiều, chẳng hạn như:

► Chạm nhẹ vào tay trẻ để báo hiệu đã đến lúc dừng lại và lắng nghe

► Đóng vai tình huống hội thoại để giúp trẻ thực hành phản ứng phù hợp khi bạn bè nói chuyện.
 

Điểm chính cần ghi nhớ   Một số trẻ gặp khó khăn trong việc trò chuyện và nhận biết tín hiệu xã hội. Trẻ có thể học các kỹ năng xã hội cụ thể để cải thiện khả năng kết bạn và duy trì tình bạn Đóng vai và làm mẫu là những cách hiệu quả giúp trẻ rèn luyện những kỹ năng này.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "4 skills for making friends  (understood.org)".