ADHD và thay đổi tâm trạng

 

Một số người mắc ADHD rất dễ thay đổi tâm trạng. Nhiều khi chỉ một điều nhỏ không như ý nhỏ xảy ra như phải làm việc muộn, thậm chí là làm đổ một ly nước cũng có thể khiến họ ngay lập tức từ một tâm trạng vui vẻ thành khó chịu. Cơn giận hoặc thất vọng của người mắc ADHD có thể kéo dài suốt cả ngày — hoặc có khi biến mất chỉ trong 10 phút.

Khi những người mắc ADHD thay đổi tâm trạng, họ có thể không nhận thức được hành vi của mình hoặc tác động của nó đối với người khác. Sau đó, họ thường cảm thấy tệ về cách họ đã hành xử. Thông thường, người mắc ADHD không cố ý thay đổi tâm trạng đột ngột hay trở nên cáu kỉnh. Nhưng đôi khi người mắc ADHD cần sự hỗ trợ để phát triển các kỹ năng kiểm soát cảm xúc.

Tại sao người mắc ADHD dễ thay đổi tâm trạng?

Thay đổi tâm trạng không phải là điều đặc biệt chỉ có ở người mắc ADHD. Mọi người đều có lúc thay đổi tâm trạng và mất kiểm soát cảm xúc. Tuy nhiên, điều này rất phổ biến đối với những người gặp khó khăn với sự bốc đồng và kiểm soát bản thân kém, đây là những triệu chứng chính của ADHD.

Người mắc ADHD cũng có xu hướng cảm thấy giận dữ, lo lắng, thất vọng hoặc chán nản mạnh mẽ hơn người khác (điều này cũng có thể đúng đối với các cảm xúc tích cực.) Họ có thể gặp khó khăn trong việc kiềm chế cảm xúc của mình.

Thuốc điều trị ADHD và thay đổi tâm trạng

Thuốc điều trị ADHD có thể ảnh hưởng đến việc thay đổi tâm trạng. Điều này đặc biệt đúng nếu những thay đổi tâm trạng xảy ra vào cuối buổi chiều hoặc buổi tối. Thuốc kích thích thường hết tác dụng vào thời điểm đó và đôi khi có thể gây ra một vài giờ thay đổi tâm trạng. Nếu điều này xảy ra, liều thuốc có thể cần phải được điều chỉnh một cách chính xác.

Người mắc ADHD nên làm gì?

Người mắc ADHD dễ thay đổi tâm trạng cần chú ý đến các vấn đề sức khỏe tâm thần. ADHD thường dễ dẫn đến lo âu và trầm cảm, gây thay đổi tâm trạng. Nếu người mắc ADHD bị lo âu hay trầm cảm thì cần được điều trị tâm lý riêng biệt với bệnh ADHD. Nếu tâm trạng tồi tệ kéo dài hơn một hoặc hai tuần, hãy trò chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần.

Mẹo để bố mẹ/ thầy cô giúp trẻ ADHD cải thiện tình hình

Mẹo 1: Đừng phản ứng thái quá khi trẻ bùng nổ cảm xúc

Nếu tâm trạng của trẻ ADHD thay đổi đột ngột và bùng nổ, bố mẹ/ thầy cô hãy cố gắng không phản ứng quá nhanh hoặc quá dữ dội. Hãy giữ bình tĩnh. Bố mẹ/ thầy cô giữ bình tĩnh có thể giúp trẻ lấy lại bình tĩnh.

Mẹo 2: Phản ánh những gì bố mẹ/ thầy cô nhìn thấy

Khi cơn bùng nổ cảm xúc của trẻ ADHD không nhanh chóng biến mất, hãy phản ánh với trẻ những gì bạn thấy. Ví dụ: "Con có vẻ bực bội và khó chịu!"

Mẹo 3: Hỏi trẻ xem có chuyện gì xảy ra

Hãy hỏi trẻ xem chuyện gì đã xảy ra và nói với trẻ rằng những gì trẻ đang cảm thấy là bình thường. Nên tìm một nơi an toàn để nói chuyện có thể giúp trẻ xử lý và giải tỏa cảm xúc theo cách lành mạnh hơn.

Mẹo 4: Chia sẻ với trẻ ADHD cảm nhận của bạn

Bố mẹ/ thầy cô có thể lo lắng về việc khiến trẻ ADHD cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ. Tuy nhiên, bố mẹ/ thầy cô cần cho trẻ ADHD biết rằng hành vi của trẻ gây ảnh hưởng đến người khác.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "ADHD and mood swings  (understood.org)".