ADHD và RSD (Rối loạn cảm xúc do bị từ chối)

Hầu hết mọi người đều trải qua sự từ chối ít nhất một lần trong đời. Không ai thích bị từ chối tham dự một bữa tiệc, bị từ chối hẹn hò hay không được chọn vào đội.

Nhưng sự từ chối có thể đặc biệt khó khăn đối với những người mắc ADHD. Họ thường trải nghiệm những ảnh hưởng của nó mạnh mẽ hơn và mất nhiều thời gian hơn để phục hồi. Loại phản ứng nghiêm trọng này đối với sự từ chối thường được gọi là RSD - rối loạn cảm xúc do bị từ chối.

Rối loạn cảm xúc do bị từ chối (RSD) là gì?

RSD không phải là một tình trạng chính thức hay chẩn đoán y tế. Đó là một thuật ngữ chỉ phản ứng cảm xúc cực độ đối với sự từ chối. Người ta có thể cảm thấy đau đớn dữ dội khi cảm thấy bị từ chối bởi người quan trọng với họ. Nó cũng có thể xảy ra nếu họ không đáp ứng được kỳ vọng của chính họ hoặc của người khác.

RSD cũng không phải là triệu chứng chính thức của ADHD. Nhưng nhiều người mắc ADHD trải nghiệm nó. Họ có xu hướng cảm nhận cảm xúc, cả tốt và xấu, mạnh mẽ hơn những người khác.

*RSD - Rejection Sensitive Dysphoria

Tại sao ADHD khiến việc đối phó với sự từ chối trở nên khó khăn

Nhiều người mắc ADHD gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc. Bị từ chối có thể gây ra những cảm xúc mạnh mẽ và kéo dài, như thất vọng, buồn bã, xấu hổ và hối tiếc.

Những người không mắc ADHD thường dễ dàng tìm cách để cảm thấy tốt hơn.

Ví dụ:

Nếu một người bạn không rảnh để gặp nhau vì vướng 1 cuộc hẹn khác, người bình thường có thể nghĩ: "Chắc bạn đã có kế hoạch trước khi mình hỏi. Nếu vậy mình có thể hẹn bạn vào tuần tới thay vì tuần này."

Nhưng những người mắc ADHD gặp khó khăn với một bộ kỹ năng gọi là chức năng điều hành. Những kỹ năng đó bao gồm tư duy linh hoạt và tự kiểm soát, đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý sự từ chối. Kỹ năng điều hành cho phép mọi người đưa ra lời giải thích cho những gì đã xảy ra và phát triển một kế hoạch để tiếp tục. Loại suy nghĩ này giúp đặt mọi thứ vào đúng quan điểm. Nhưng những người mắc ADHD có thể gặp khó khăn trong việc chuyển đổi suy nghĩ của họ. Họ có thể tập trung quá mức vào cảm giác bị từ chối của mình.

ADHD và tác động của lòng tự trọng thấp

Những người mắc ADHD thường cảm thấy mình bị cho ra rìa, nên thường gặp khó khăn trong học tập hoặc công việc và có thể đặc biệt khó khăn với kỹ năng xã hội. Điều này có thể dẫn đến lòng tự trọng thấp.

Những người mắc ADHD cũng có xu hướng nhạy cảm hơn bình thường. Họ có thể dễ dàng đổ lỗi cho bản thân khi mọi việc không diễn ra như mong đợi. Nếu họ không được mời đến một bữa tiệc, suy nghĩ tự động của họ có thể là, "Có gì sai với tôi?"

Sự từ chối có thể kích hoạt những cảm giác đau đớn đến mức người mắc ADHD phải cố gắng hết sức để tránh nó. Họ có thể dành nhiều năng lượng để cố gắng làm hài lòng người khác. Hoặc rút lui khỏi những tình huống có thể dẫn đến sự từ chối, cho dù yêu cầu đơn giản chỉ là rủ bạn tham gia một trò chơi trong giờ giải lao.

Điều này chỉ họ cảm thấy cô đơn hơn và nó có thể góp phần vào các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo lắng và trầm cảm. Những tình trạng này thường đồng hành với ADHD.

Cách giúp ADHD đối phó với cảm giác bị từ chối

Mặc dù sự từ chối có thể ảnh hưởng đến những người mắc ADHD mạnh hơn những người khác, nhưng cũng có những chiến lược có thể giúp ADHD đối phó với cảm giác bị từ chối.

Xem xét các giải thích khác

Phản ứng đầu tiên của người mắc ADHD khi ai đó không trả lời tin nhắn có thể là "Người đó không thích tôi". Tuy nhiên, bạn hãy tập dừng lại để suy nghĩ về những lý do khác, ví dụ như người đó có thể chỉ đơn giản là chưa có cơ hội trả lời.

Lên kế hoạch để tiến về phía trước

Bạn không được chọn vào dàn hợp xướng? Tìm một hoạt động khác để tập trung vào. Một người bạn hủy kế hoạch? Liên hệ với người khác có thể rảnh. Thực hành các chiến lược đối phó như thế này có thể giúp người mắc ADHD xây dựng khả năng phục hồi và hữu ích cho ADHD khi gặp phải thất bại trong tương lai.

Tìm kiếm sự giúp đỡ

Nếu những cảm giác tiêu cực mạnh mẽ kéo dài lâu hơn mức bình thường, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Những người mắc ADHD có nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần cao hơn nếu họ không nhận được sự giúp đỡ cần thiết. Vì vậy, hãy chú ý đến các dấu hiệu của lo lắng hoặc trầm cảm để kịp thời tìm sự trợ giúp của chuyên gia.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "ADHD and rejection sensitive dysphoria (RSD) (understood.org)".