ADHD và rối loạn hành vi phá hoại (CD và ODD)

 

Rối loạn hành vi phá hoại và ADHD có một số điểm chung, chẳng hạn như khó kiểm soát cảm xúc và hay làm những việc mạo hiểm, bốc đồng. Nhưng có những khác biệt lớn giữa hai chứng bệnh này có thể ảnh hưởng đến các chiến lược nhằm giúp con bạn.

Rối loạn hành vi phá hoại là gì?

Tất cả trẻ em đều có lúc nghịch ngợm và nổi loạn. Thử thách giới hạn để kiểm tra xem "không" thực sự có nghĩa là "không" là điều bình thường. Hầu hết trẻ em đều có những cơn giận dữ và đôi khi sử dụng hành vi hung hăng để giải quyết vấn đề. Những điều này là một phần của quá trình trưởng thành và học cách trở nên độc lập.

Hầu hết trẻ em đều biết rằng việc từ chối nghe lời cha mẹ, nổi cơn thịnh nộ và đánh người khác sẽ có hậu quả. Nhưng một số trẻ vẫn hành động tức giận, thách thức và hung hăng bất chấp hậu quả. Nếu hành vi này nghiêm trọng và kéo dài trong sáu tháng hoặc hơn, thì đó có thể là dấu hiệu của rối loạn hành vi phá hoại.

Có hai rối loạn hành vi phá hoại chính — rối loạn hành vi (CD) và rối loạn chống đối thách thức (ODD). Chúng khác nhau, mặc dù trẻ em mắc CD cũng có thể mắc ODD.

 

Rối loạn hành vi (CD) là gì?

Rối loạn hành vi là một tình trạng nghiêm trọng thường không được chẩn đoán cho đến khi bước vào tuổi thiếu niên. Không có nguyên nhân nào được biết đến. Người ta tin rằng tình trạng này là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền, tâm lý và môi trường.

CD dường như liên quan đến tính khí của trẻ. Tính khí là tâm trạng chung và cách suy nghĩ mà chúng ta sinh ra đã có. Một số người dễ tính và tích cực theo bản chất. Nhưng trẻ em mắc CD có xu hướng khó tính và tiêu cực hơn. Trẻ em mắc CD dường như thích gây hại và làm tổn thương người khác. Các dấu hiệu khác của CD bao gồm:

► Nói dối mà không cảm thấy tệ về điều đó

► Hành vi đe dọa người khác (đánh nhau, bắt nạt, lạm dụng tình cảm)

► Trộm cắp và phá hoại đồ vật

► Từ chối tuân theo luật lệ hoặc các quy tắc

► Dấu hiệu lớn nhất là trẻ mắc chứng CD không tôn trọng hoặc quan tâm đến quyền hoặc cảm xúc của người khác. Điều này khác với ODD và ADHD.
 

Rối loạn thách thức chống đối (ODD) là gì?

Các triệu chứng của ODD thường xuất hiện trước 8 tuổi. Mặc dù các triệu chứng thường xuất hiện ở nhiều bối cảnh (như ở nhà và trường học) nhưng chúng có thể dễ nhận thấy hơn ở một bối cảnh so với những bối cảnh khác. Các dấu hiệu của ODD bao gồm:

► Không hợp tác một cách có chủ đích

► Không tuân thủ các quy tắc

► Tranh cãi, ngay cả về những điều nhỏ nhặt và không quan trọng

► Một thái độ cáu kỉnh và tiêu cực nói chung

► Hầu hết trẻ em thỉnh thoảng có những triệu chứng này. Nhưng với ODD, chúng kéo dài hơn sáu tháng và xảy ra hầu như hàng ngày.

Có mối liên hệ nào giữa ODD và ADHD không?

Rối loạn thách thức chống đối (ODD) và ADHD có một số triệu chứng tương tự nhau. Và một số trẻ có thể mắc cả ADHD và ODD. Các nhà nghiên cứu không chắc chắn về mối liên hệ này. Nhưng một số người cho rằng nó có thể liên quan đến thực tế là một số trẻ mắc ADHD gặp khó khăn trong việc kiểm soát hành vi và cảm xúc bốc đồng . Điều đó có thể khiến trẻ khó chờ đến lượt và suy nghĩ trước khi hành động. Nó cũng có thể góp phần vào phản xạ "Không!" thường là một phần của ODD.

Rối loạn hành vi phá hoại và ADHD khác nhau như thế nào?

Không phải tất cả trẻ em mắc ADHD đều có rối loạn hành vi phá hoại và ngược lại. Trẻ em mắc ADHD có thể gặp vấn đề trong việc tuân thủ các quy tắc và có thể dễ dàng thất vọng và tức giận, nhưng đó chỉ là một số trong nhiều triệu chứng .

Cách não hoạt động ở trẻ mắc ADHD khiến trẻ khó giữ yên và kiểm soát hành vi bốc đồng. Não trẻ mắc ADHD phát triển chậm hơn so với trẻ không mắc. Trẻ mắc ADHD cũng có thể có mức độ hóa chất não giúp điều chỉnh tâm trạng và vận động thấp hơn.

Kết quả của những khác biệt này trong quá trình phát triển não có thể trông giống như các vấn đề về hành vi phá hoại. Nhưng không phải tất cả trẻ mắc ADHD đều có kiểu hành vi tiêu cực liên tục.

Trẻ mắc ADHD có thể phản ứng với môi trường xung quanh và trở nên khó chịu. Nhưng trẻ mắc chứng rối loạn hành vi phá hoại dường như đang tìm kiếm những lý lẽ và cách để phá vỡ các quy tắc và nổi loạn.

Biết rằng rối loạn hành vi phá hoại và ADHD không phải là một có thể hữu ích cho cả bạn và con bạn. Đó là điều cần nói với trẻ em khi chúng tiến tới việc tự bảo vệ mình. Điều này có thể giúp chúng thông báo cho mọi người về các vấn đề của chúng. Nó có thể giúp bạn bảo vệ hiệu quả hơn cho nhu cầu của con bạn. Nhưng trên hết, nó có thể giúp bạn hiểu được các triệu chứng của con mình để có chiến lược và lên kế hoạch cho những việc cần thực hiện nhằm cải thiện tình hình.
 

Điểm chính   Mọi trẻ em đều có lúc tiêu cực và bướng bỉnh. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng mắc chứng rối loạn hành vi phá hoại. Rối loạn hành vi (CD) và rối loạn thách thức chống đối (ODD) là những tình trạng bệnh lý riêng biệt và khác với tăng động giảm chú ý. Biết được sự khác biệt giữa ADHD và các rối loạn hành vi phá hoại có thể giúp bạn và con bạn dễ dàng giải thích với người khác về vấn đề mà con đang gặp phải.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "The difference between disruptive behavior disorders and ADHD (understood.org)".