ADHD và bừa bộn

Trẻ em/ người lớn mắc chứng ADHD thường gặp khó khăn trong việc giữ mọi thứ gọn gàng, nhưng điều đó không có nghĩa là họ lười biếng hay thiếu suy nghĩ. Vấn đề nằm ở chỗ họ gặp rắc rối với một nhóm kỹ năng cần thiết để giải quyết các công việc dọn dẹp và duy trì sự ngăn nắp. Những kỹ năng này được gọi là chức năng điều hành.

Những thách thức đằng sau AHDH

Những người mắc chứng ADHD thường gặp khó khăn với "chức năng điều hành" . Đây là những kỹ năng cho phép chúng ta hoàn thành công việc. Chúng bao gồm khả năng lập kế hoạch, tập trung, ghi nhớ và tự kiểm soát.

Các vấn đề với những kỹ năng này có thể khiến việc sau đây trở nên khó khăn:

► Khó khăn trong bắt đầu và hoàn thành các công việc dọn dẹp

► Khó khăn với chú ý hoặc nhớ các hướng dẫn dọn dẹp

► Khó khăn trong theo dõi những gì đang làm

► Khó khăn trong giữ mọi thứ ngăn nắp (ngay cả khi đã có hệ thống sắp xếp)

Những người mắc ADHD không chỉ tạo ra sự bừa bộn, họ còn thường xuyên đãng trí.

Ví dụ:

Người mắc ADHD có thể liên tục để nắp kem đánh răng mở hoặc quên xả nước toilet mặc dù đã được nhắc nhiều lần. Một lý do khiến điều đó xảy ra là do vấn đề với "trí nhớ làm việc".

Mẹo giúp ADHD cải thiện tính bừa bộn

Mẹo 1: Chia nhỏ công việc thành các bước đơn giản

Người mắc chứng ADHD thường gặp khó khăn trong việc theo dõi các bước thực hiện một công việc. Vì vậy, hãy chia công việc thành những phần nhỏ hơn với các bước đơn giản hơn. Sau khi chia nhỏ, bạn có thể tạo một danh sách kiểm tra và lịch trình bằng hình ảnh. Đây sẽ là công cụ tuyệt vời giúp trẻ em/ người mắc ADHD hoàn thành công việc.

Mẹo 2: Đồ nào chỗ nấy

Bạn hãy tận dụng các hộp đựng giày, giỏ và hộp nhựa cũ làm hộp chứa đồ vật cho trẻ/ người mắc ADHD. Hãy dán nhãn lên hộp và ghi chú những thứ gì nên để ở đâu: giấy tờ học tập hoặc công việc, đồ dùng văn phòng, đồ chơi,... Cách này sẽ giúp cho người mắc ADHD đỡ quên việc sắp xếp đồ đạc và giữ mọi thứ gọn gàng hơn.

Mẹo 3: Lặp đi lặp lại các hướng dẫn

Nếu bạn đang đưa ra hướng dẫn dọn dẹp, hãy chuẩn bị nói chúng với trẻ/ người mắc ADHD nhiều hơn một lần. Người mắc chứng ADHD thường cần nhắc nhở liên tục để có thể thực hiện và hoàn thành công việc. Điện thoại cũng có thể là một công cụ tuyệt vời để nhắc nhở người mắc ADHD: 

► Dùng ứng dụng ghi chú trên điện thoại để ghi chú những đầu việc cần làm

► Cài đặt đồng hồ báo, nhắc việc

► Hoặc sử dụng một ứng dụng (app) nhắc việc chuyên nghiệp

Mẹo 4: Khuyến khích

Khuyến khích bằng phần thưởng hay khen ngợi có thể hiệu quả hơn so với việc cằn nhằn hoặc trách móc. Hãy đề nghị một phần thưởng cho việc dọn dẹp như cùng nhau xem phim, đi chơi công viên...

Mẹo 5: Chọn những việc cần giải quyết ngay

Một số người cảm thấy thực sự khó khăn để phớt lờ sự bừa bộn. Tuy nhiên tùy vào tình hình, đôi khi bạn cần tạm thời bỏ qua việc dọn dẹp để ưu tiên việc khác gấp, quan trọng và cần giải quyết ngay.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "ADHD and messiness (understood.org)".