"Con tôi mắc ADHD và rất khó chấp nhận thua cuộc. Tôi nên làm gì để giúp con?"

Tôi rất mừng vì bạn đã lên tiếng và tìm kiếm sự giúp đỡ. Con bạn dường như đang gặp khó khăn thực sự lúc này, và tôi hiểu việc tìm ra cách hỗ trợ phù hợp có thể rất khó khăn. Những gì bạn mô tả là tình huống khá phổ biến. Nhiều trẻ mắc ADHD gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc khi thua cuộc hoặc bị trêu chọc. Mọi thứ có thể leo thang rất nhanh trước khi chúng kịp nhận ra.

Trẻ gặp vấn đề về khả năng tập trung thường có lòng tự trọng thấp hơn so với các bạn đồng trang lứa. Với các em, việc “thua thêm một lần nữa” có thể cảm thấy như một cú đánh mạnh vào lòng tự tin.

Nhiều trẻ mắc ADHD phải vật lộn với sự thất vọng, tức giận và hành vi hung hăng. Tất nhiên, điều đó không thể là cái cớ để đánh bạn khác. Nhưng việc giúp con bạn học cách kiểm soát bản thân có thể làm giảm bớt sự tức giận và thất vọng dẫn đến hành vi đó.

Dưới đây là một số chiến lược bạn có thể thử:

► Khi chơi game cùng gia đình, hãy tập trung vào niềm vui khi chơi chứ không phải việc thắng – thua. Biến thời gian chơi game thành khoảng thời gian gắn kết, thay vì là cuộc thi để phân định ai giỏi hơn.

► Hãy làm gương cho con trong cách chấp nhận thua cuộc một cách tích cực. Chúc mừng người thắng cuộc và thừa nhận rằng mọi người đều đã chơi rất tốt – chỉ là có người chơi tốt hơn một chút. Hãy cụ thể khi nhận xét, ví dụ như: “Mẹ rất thích cách con phối hợp với đồng đội.” Trẻ thường quên rằng dù thua nhưng chúng vẫn đã làm rất tốt một phần nào đó trong trò chơi.

► Tập làm người chơi đẹp trong các tình huống đời thường. Ví dụ, khi bị xe khác vượt qua trên đường, bạn hãy cố kiềm chế và không buông lời tức giận. Hoặc nếu bạn bị trễ giờ, đừng quát mắng mọi người. Trẻ học rất nhiều qua cách bạn phản ứng với cuộc sống.

► Đồng cảm với cảm xúc của con, đồng thời khuyến khích con nhìn nhận mặt tích cực. Ví dụ: “Mẹ biết con cảm thấy mình chơi không tốt. Nhưng mẹ thấy con đã chuyền bóng rất chính xác và hỗ trợ đồng đội rất nhiều.”

► Khuyến khích con tìm một hoạt động mà con yêu thích và có thể thi đua với chính mình để phát triển kỹ năng. Ví dụ như: câu cá, đi bộ đường dài, nướng bánh hoặc vẽ tranh. Đặt ra các mục tiêu ngắn hạn để con có thể thấy sự tiến bộ trong lĩnh vực con thích.

Việc dạy một đứa trẻ 7 tuổi học cách chấp nhận thua cuộc một cách văn minh không phải chuyện dễ dàng – đặc biệt là khi con vừa hiếu thắng lại vừa bốc đồng.

Bạn có thể cảm thấy chán nản khi thấy con mình vẫn còn hành xử như vậy trong khi các bạn cùng trang lứa đã học cách kiểm soát tốt hơn. Nhưng hãy nhớ rằng trẻ mắc ADHD thường phát triển chậm hơn về các kỹ năng điều hành – tức là những kỹ năng cần thiết để kiểm soát cảm xúc.

Quan trọng nhất là bạn cần luôn đứng về phía con, đồng hành và tích cực, ngay cả khi bạn (hay con) đang rất nản lòng. Với sự hỗ trợ và định hướng từ bạn, con sẽ dần học được cách đối mặt với thất bại và kiểm soát cảm xúc khó khăn.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "My child with ADHD is a sore loser. How can I help?  (understood.org)".