ADHD và hyperfocus (tập trung cao độ)

Khái niệm về “tập trung cao độ” (hyperfocus) có thể gây nhầm lẫn. Làm sao một người gặp vấn đề trong việc tập trung vào hầu hết mọi thứ lại có thể đắm chìm vào trò chơi điện tử, phim ảnh hoặc hoạt động thủ công trong nhiều giờ? Điều đó có thể khiến người ta nghĩ rằng họ không thực sự gặp vấn đề với việc chú ý và tập trung.

Câu trả lời nằm ở việc trẻ sẽ không chú ý vào những thứ trẻ không thích hoặc không quan tâm, ngược lại với những hoạt động mà trẻ cực kì say mê, trẻ sẽ dùng toàn bộ sự tập trung của mình vào hoạt động này, và đồng thời lờ đi tất cả những thứ xung quanh. Trạng thái này được gọi là tập trung cao độ (hyperfocus) ở trẻ ADHD.

Việc tập trung tốt ở một trẻ bình thường được xác định bởi hai yếu tố. Thứ nhất, trẻ cần có khả năng tập trung ngay cả khi đó một thứ gì đó không thú vị lắm. Thứ hai, trẻ cần có khả năng KHÔNG tập trung vào một thứ gì đó thú vị - hoặc thứ gì đó đang làm phiền họ - khi họ đang cần tập trung vào việc đang làm.

Trẻ ADHD thường khiếm khuyết ở những biểu hiện trên. Vì vậy, nếu như ở trẻ ADHD, việc gặp khó khăn trong việc chú ý vào hành động đang làm là một biểu hiện phổ biến, thì trạng thái tập trung cao độ (hyperfocus) cũng là một trong những vấn đề mà trẻ thường mắc phải.

Nguyên nhân nào gây ra vấn đề tập trung cao độ

Những người mắc ADHD gặp khó khăn thực sự trong việc kiểm soát khả năng tập trung (và cả khả năng tập trung cao độ). Đây không phải là vấn đề về ý chí hay lười biếng.

Các vấn đề về tập trung và các triệu chứng ADHD khác xảy ra là do sự khác biệt trong cách phát triển của não. Nghiên cứu cũng cho thấy nhiều sự khác biệt trong cách các cấu trúc não hoạt động cùng nhau. Những khác biệt này khiến cho người mắc ADHD khó có thể tập trung vào một nhiệm vụ trừ khi họ thực sự hứng thú với nó.

Thời gian sử dụng thiết bị điện tử

Nhiều trẻ em thích chơi trò chơi điện tử, xem TV và tham gia các hoạt động trên màn hình khác. Và không phải lúc nào cũng dễ dàng để bảo chúng tắt màn hình đi. Nhưng đối với trẻ em (và một số người lớn) mắc ADHD, việc quản lý thời gian sử dụng thiết bị điện tử khó khăn hơn hẳn.

Người mắc ADHD (dù là trẻ em hay người lớn) thường gặp khó khăn trong việc quản lý thời gian. Hoặc họ không dễ dàng trong việc chuyển sự chú ý khỏi màn hình và chuyển sang một hoạt động khác. 

Giải pháp cho vấn đề

Tập trung cao độ (Hyperfocus) không phải là một trong những triệu chứng chính của ADHD. Nhưng việc điều trị ADHD có thể giúp kiểm soát vấn đề tập trung cao độ tốt hơn. Việc điều trị bao gồm thuốc, và thuốc có thể giúp việc chuyển sự chú ý từ hoạt động này sang hoạt động khác dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, trước tiên, bạn cần đảm bảo rằng ADHD là nguyên nhân gây ra các vấn đề về tập trung. Điều này đòi hỏi phải có một đánh giá ADHD toàn diện. Hãy nói chuyện với bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn để có những đánh giá chuẩn xác nhất.

 

Lưu ý chung ► Những người mắc ADHD có thể tập trung cao độ vào những thứ họ rất quan tâm. ► Tập trung cao độ không có nghĩa là người đó không gặp vấn đề về sự chú ý và khả năng tập trung. ► Thuốc điều trị ADHD có thể giúp cải thiện khả năng tập trung cao độ.

Nguồn tài liệu

Nội dung trong bài viết này được chuyển ngữ và biên tập từ bài gốc "ADHD and hyperfocus (understood.org)".